TSUE i co dalej?

Wyrok

Wydany wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ( TSUE ) to nie panaceum na wszelkie bolączki frankowiczów, stanowi on wskazówkę dla polskich sądów w zakresie interpretacji dyrektywy o nieuczciwych warunkach umów.

Uzasadnienie wyroku TSUE stanowi zbiór wytycznych i wskazówek przy rozpatrywaniu sporów o uznanie klauzul umownych za nieuczciwe warunki umowne. Wedle wyroku trybunału prawo Unii Europejskiej nie staje na przeszkodzie unieważnieniu umów frankowych, a nieuczciwe zapisy nie mogą być uzupełnione przez sąd. Bardzo istotnym jest fakt, że w wyroku TSUE znalazło się stwierdzenie, że to w gestii kredytobiorcy pozostanie wybór pomiędzy opcją polegającą na unieważnieniu umowy i finalnym rozliczeniu z bankiem a między możliwością kontynuacji umowy, wykreśleniu nieuczciwych zapisów i uzyskaniu zwrotu nadpłaconych z tego tytułu kwot.

Co dalej po werdykcie TSUE ?

Klient posiadający kredyt frankowy powinien  odpowiedzieć sobie na kilka  pytań: Jakiego typu umowę kredytowa posiada, ponieważ wyrok TSUE dotyczył umów  kredytowych indeksowanych frankiem.

Czy jego umowa zawiera klauzule niedozwolone (abuzywne) ? ( klauzule abuzywne, to nieuczciwe warunki umowne, których kredytobiorcy nie muszą respektować) Oraz jakie będą skutki ewentualnego wykreślenia klauzul abuzywnych z jego umowy?

W wyroku TSUE sąd orzekał tylko o skutkach abuzywności przeliczenia franka wg tabel bankowych. Należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy wykreślenie zabronionych zapisów nie zaowocuje upadkiem całej umowy.

Unieważnienie umowy

Unieważnienie umowy oznacza, że strony zwracają sobie wszystko, co sobie wzajemnie świadczyły. W chwili unieważnienia konieczna będzie spłata całego kapitału, pomniejszona o dokonane wpłaty. Bank ma także możliwość nałożenia na klienta obowiązku uiszczenia opłaty  za korzystanie z kapitału. Unieważnienie umowy ostatecznie doprowadzi do zwolnienia hipoteki nieruchomości. A to z kolei otwiera klientowi możliwość zaciągnięcia nowego kredytu hipotecznego często na lepszych warunkach. Nie ma pewności jak sektor bankowy będzie podchodził do tego typu sytuacji. Na pierwszy rzut oka nie widać formalnych przeciw wskazań do ubiegania się o nowy kredyt. Jest tym istotniejsze gdyż wielu frankowiczów w procesie unieważnienia umowy będzie musiała wygospodarować znaczące środki aby spłacić zadłużenie.

Rozwiązanie sporu

Wyrok TSUE otwiera frankowiczom możliwość składania reklamacji do swoich banków i wnioskowania o unieważnienie umów lub uzyskanie zwrotu nadpłat. Najdogodniejszą formą rozwiązania problemu będzie droga polubownego zakończenia sporu. Aby taka sytuacja mogła mieć miejsce, należy możliwie szczegółowo uzasadnić swoje roszczenia wobec banku. Należy wskazać w piśmie reklamacyjnym błędne zapisy posiadanej umowy i określić czy chcemy umowę unieważnić czy też ją kontynuować po uprzednim wykreśleniu abuzywnych zapisów i odzyskaniu nadpłaconych środków. Warto wcześniej przeanalizować swoją umowę kredytową pod kątem prawnym i zdecydować jaką drogę obrać. Mniej kosztowną – polubowną czy dłuższą, bardziej ryzykowną i kosztowną ale o większym potencjale korzyści – sądową.

Przy negatywnej odpowiedzi banku, można poprosić o pomoc Rzecznika Finansowego lub udać się do Sądu Polubownego przy Komisji Nadzoru Finansowego. Przy wsparciu mediatorów z tych instytucji łatwiej dochodzić swych praw i zakończyć spór z bankiem w sposób polubowny. Warto zasięgnąć również opinii rzecznika praw konsumentów czy w UOKIK

Droga sądowa

 Jeśli nie uda się polubownie zażegnać sporu, to następnym krokiem będzie wejście na drogę sądową. Niestety ta droga jest zarówno czasochłonna jak i kosztowna. Dotychczas banki w znacznej większości decydowały się na drogę sądową rezygnując z zawierania ugód z kredytobiorcami. Sam wyrok TSUE nie zmienia tej sytuacji, nie prowadzi do automatycznego przewalutowania kredytów czy do zastąpienia klauzul dot. indeksowana innym mechanizmem. Wyrok ma na celu zmotywowanie banków do eliminacji niedozwolonych  zapisów ze swych umów, tworzy również istotny precedens pozwalający klientom na renegocjację niekorzystnych umów.